کشورهای بالتیک استونی، لتونی و لیتوانی اکنون از شبکه برق روسیه خارج شده اند و به شبکه اتحادیه اروپا ملحق شده اند.
طرح هایی برای این اقدام – که از سال ۲۰۰۷ در دست اجرا بود – برای امنیت اروپا ضروری تلقی می شد و پس از تهاجم تمام عیار روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ مطرح شده بود.
اورسولا فون در لاین، رئیس اتحادیه اروپا در مراسمی در پایتخت لیتوانی گفت: امروز تاریخ ساخته شده است. این آزادی است، آزادی از تهدید، آزادی از باج خواهی».
آندری دودا، رئیس جمهور لهستان، آن را به عنوان “لحظه ای واقعا نمادین” ستایش کرد که منطقه را “امن تر و انعطاف پذیرتر” می کند.
وی افزود: «این آخرین گام به سوی رهایی از حوزه وابستگی پس از شوروی است.
شبکه برق موسوم به برل – که مخفف بلاروس، روسیه، استونی، لتونی، لیتوانی است – تقریباً به طور کامل توسط مسکو کنترل می شود و مدت هاست که به عنوان یک آسیب پذیری برای سه کشور بالتیک دیده می شود.
اکنون اعضای ناتو از سال ۲۰۲۲ برق از روسیه خریداری نکرده‌اند، اما اتصال آنها به شبکه برل آنها را برای جریان انرژی به مسکو وابسته کرد.
خانم فون در لاین در سخنرانی خود هشدار داد که ناتو باید مراقب اقدامات تلافی جویانه احتمالی روسیه باشد.
وی با اشاره به سیل اخیر حوادث خرابکاری مشکوک مربوط به کابل های برق و خطوط لوله در دریای بالتیک، گفت: “الگویی وجود دارد و ما نمی توانیم آن را نادیده بگیریم.”
در ۱۸ ماه گذشته، حداقل ۱۱ کابلی که از زیر دریای بالتیک عبور می کنند آسیب دیده اند. در یک پرونده اخیر، یک کشتی از “ناوگان سایه” نفتکش های روسیه متهم به آسیب رساندن به اتصال برق اصلی استونی در خلیج فنلاند شد. کرملین از اظهار نظر خودداری کرد.
رئیس جمهور لیتوانی، گیتاناس ناوسدا، خواستار تحریم ناوگان سایه روسیه شد و گفت که حوادث اخیر “نگرانی بزرگ” است.
ناتو مستقیما روسیه را متهم نکرده است اما با راه اندازی یک ماموریت گشت زنی جدید در منطقه به نام بالتیک سنتری پاسخ داده است.
در مجموع، حدود ۱.۶ میلیارد یورو (۱.۳۳ میلیارد پوند) در این پروژه برای انتقال این سه کشور به شبکه اتحادیه اروپا سرمایه گذاری شد که این بودجه عمدتاً توسط اتحادیه اروپا تأمین شده است.
این انتقال طی دو روز انجام شد و سه کشور صبح روز شنبه از شبکه روسیه جدا شدند، به‌عنوان «جزیره انرژی» حدود ۲۴ ساعت کار کردند و روز یکشنبه به شبکه اتحادیه اروپا متصل شدند.
آلمان گالوشچنکو، وزیر انرژی اوکراین، از آن به عنوان یک “رویداد مهم برای کل اروپا” استقبال کرد.